De mens heeft de aarde op onvoorstelbare wijze verrijkt. Uit stof en as bouwen we huizen, scholen en bioscopen. We drukken boeken en maken films. We scheppen nieuwe soorten, van broccoli tot de sinaasappel. We kweken vaccins, we bakken brood en verbouwen wijn. Nog nooit werden we zo oud, nog nooit waren we zo gezond, nog nooit gingen zoveel

The world is bad, but better,

Telkens weer had je je af kunnen vragen of we omringd werden door echte natuur of nepnatuur. En telkens weer hadden we moeten antwoorden: we leven in een door mensen vormgegeven werkelijkheid.

Is wat ik wandelend door Limburg aanzie voor natuur eigenlijk wel natuur? Of is het nepnatuur?

ruim zeven miljard mensen voeden op niet méér landbouwgrond dan in 1961, toen we nog met drie miljard waren. Het grondoppervlak dat vandaag gebruikt wordt om een bepaalde hoeveelheid voedsel te produceren, is maar liefst vijfenzestig procent kleiner dan in 1961.

We maken dus meer met minder en dit verschijnsel blijkt een naam te hebben. Het heet ‘ontkoppeling’. Steeds vaker ontkoppelen we onze stijgende welvaart van het gebruik van bijvoorbeeld metaal, cement en olie. Wie weet staan we aan de vooravond van een ‘ontkoppelingseconomie’. Een economie die minder is aangewezen op natuurlijke hulpbronnen.

De grote testcase voor ‘degrowth’ en ‘consuminderen’ loopt uit op niets. Voor de voorstanders van consuminderen is het een bittere pil.

Niet het opwarmende klimaat, maar extreme armoede veroorzaakt de grote problemen van vandaag. Zonder extreme armoede waren malaria, tbc en longziektes door het verstoken van biomassa allang de wereld uit. En dat geldt ook voor kindersterfte door gebrek aan schoon water, ongezonde voeding en een tekortschietende gezondheidszorg. Het lijkt erop dat

En dan met name in Afrika. In landen als Nigeria, Niger, Somalië, Tsjaad en Mali.